پرسش هایی پیرامون اتفاقاتی که بعد از وقوع ظهور رخ مینماید..

قسمت اول

پرسش: پس از ظهور ، امام زمان (عج) چه مدتی زنده هستند و پس از چه مدتی به شهادت می رسند ؟ بعد از پیروزی یا قبل از پیروزی ؟

پاسخ: رحلت حضرت قطعاً پس از پیروزی نهایی و فراگیر شدن عدل و استقرار دین خدا خواهد بود؛ زیرا طبق روایات، وظیفه الهی امام زمان(عج) اقامه قسط و عدل است و پیامبر(ص) فرمود: «خداوند به واسطه او زمین را پر از عدل و داد می کند، همان گونه که از ظلم و جور پر شده است».(بحار الانوار،ج 51، ص 71).
در مورد مدت حکومت و زندگانی حضرت به روشنی نمی توان سخن گفت، چرا که روایات در این زمینه مختلف است. اما آن مقدار هست که مردم شیرینی عدالت را می‌چشند و برکات زمین آشکار می‌شود.

پرسش: آیا در زمان ظهور به جز یاران امام مهدی (عج) همه می میرند ؟

پاسخ: حضرت مهدی(عج) مظهر رحمت پرودگار است. او می‌آید تا با ظهورش بشریت را از شرک و فساد و حکومت ستمگران نجات دهد و انسان‌ها در سایه حکومت عدل او راه راستی را طی کنند. بنابراین در زمان ظهور و حاکمیت او، به جز یارانش، افراد بسیاری از مردمان به حیات خود ادامه می‌دهند و تحت راهنمایی‌های او به سمت خیر و صلاح گام برمی‌دارند.
البته عده‌ای از انسان‌ها نیز کشته می‌شوند. اینان کسانی‌اند که دعوت الهی حضرت را نمی‌پذیرند و به دلیل میل به زندگی حیوانی، به جنگ با حضرت می‌پردازند و راه دشمنی و عناد را پی می‌گیرند 

پرسش: آیا هنگام ظهور قیامت بر پا می شود ؟

پاسخ: این باور صحیح نیست به دلایل و شواهد زیر:
ـ آیاتی در قرآن دلالت دارد که حکومت روی زمین بدست مؤمنین و مستضعفین و صالحین تشکیل و اداره می‌شود و هدف اصلی از خلقت که ایجاد عبودیت خالص در سطح کل جامعه است تحقق پیدا می‌کند و در رأس حکومت حضرت ولی عصر(ع) قرار دارند. و خداوند در آیه 5 سوره قصص می‌فرماید: « وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ».
ـ همچنین روایات بسیاری درباره تشکیل حکومت عدل الهی جهانی توسط حضرت مهدی(ع) از ائمه اطهار(ع) رسیده است که همه حکایت از این دارد که تاریخ با ظهور حضرت تازه شروع و آغاز می‌شود نه به پایان برسد، و شاید برخی ظهور را با قیامت خلط کرده باشند.
... قال رسول الله(ص) فی حدیث عن الله عزوجل یقول فی آخره عن المهدی(ع): و لانصرنه بجندی و لامدنه بملائکتی حتی یعلن دعوتی و یجمع الخلق علی توحیدی، ثم لادیمن ملکه و لاداولن الایام بین اولیائی الی یوم القیامة؛ در آخر حدیث طولانی پیامبر(ص) فرمودند: خداوند فرموده: امام مهدی(ع) را با لشگریان خود یاریش می‌کنم و با فرشتگانم به او مدد می‌رسانم تا آنکه دعوتم را آشکار کند و مردمان را بر توحید و خداپرستی گرد آورد. سپس ملکش(حکومتش) را تداوم بخشم و روزگار را در اختیار اولیای خود قرار دهد تا روز قیامت فرارسد.
بنابراین با ظهور امام زمان(ع) نه تنها دنیا به پایان نرسیده بلکه شروع حکومت عدل جهانی است که خداوند وعده آن را به مردم داده است.

پرسش: آیا وقتی امام زمان (عج) جهان را پر از عدل و داد می کند با جنگ و خونریزی این کار را انجام می دهد ؟

پاسخ: با توجه به روایات به صورت خلاصه می‌توان چنین گفت:
وقتی مردم جهان آماده پذیرش حضرت شدند، با دیدن علایم ظهور نگاه‌ها متوجه مکه می‌شود. حضرت مهدی(عج) با اذن و امر خدا همراه با 313نفر از یاران در مسجد الحرام ظاهر می‌شوند و با معرفی خود ظهور را اعلام کرده و مردم را به سوی خدا و پیروی از خود دعوت می‌کند. با اعلام ظهور، یاران دیگر حضرت نیز به طرف مکه حرکت می‌کنند تا اینکه جمعیت یاران به ده هزار نفر می‌رسد و حضرت خروج می‌کند. مکه را به تصرف در می‌آورد و پس از اصلاح امور به طرف مدینه حرکت می‌کند. با تصرف این شهر و اصلاح امور آن به سمت عراق به راه می‌افتد. البته در طول حرکت یاران دیگری نیز به سپاه حضرت افزوده می‌شود. در عراق پس از ارشاد و راهنمایی، به جنگ با معاندان و لشکر ظالم سفیانی می‌پردازد که در نهایت به پیروزی حضرت و کشته شدن سفیانی و سپاه او می‌انجامد. سپس حضرت برای فتح بیت المقدس اقدام می‌کند. نزول حضرت عیسی(ع) و نماز خواندن ایشان پشت سر امام مهدی(ع) باعث می‌شود افراد زیادی از اهل کتاب به اسلام گرایش پیدا کنند و سر انجام با فرستادن یاران به نقاط مختلف عالم و فتح آن ، پیروزی نهایی برای اسلام رقم می‌خورد.
باید توجه داشت حرکت حضرت با تبلیغ و تبیین حقیقت آغاز می‌شود. او پیام‌آور صلح و راستی است. او برای نجات می‌آید، او رحمت الهی بر بندگان است. او ضد ظلم و شرک و فساد است. لذا ابتدا دعوت به حقیقت می‌کند و سپس در صورت تقابل و عناد افراد، با آنان می‌جنگد.

پرسش: اگر امام زمان (عج) ظهور کرد و همان زمانی که امام ظهور کرد قیامت نشد ، امام زمان (عج) چگونه بین ما زندگی خواهد کرد ؟ آیا همه ما را راهنمایی خواهد کرد ؟

پاسخ: قرار نیست بلافاصله بعد از ظهور امام زمان(ع) قیامت بر پا شود تا این سؤال پیش آید که اگر قیامت نشود، حضرت چه خواهد کرد.
طبق روایات وقتی امام زمان(ع) ظهور کرد و ظالمان و ستمکاران را نابود کرد و حکومت عدل و معنویت و امنیت را تشکیل داد این حکومت سالیان بسیار طولانی ادامه خواهد یافت و مردمان بسیاری از این حکومت و دوران طلایی زندگی بهره‌مند خواهند شد و بعد از آن قیامت خواهد شد؛ یعنی، دولت امام مهدی(ع)، آخرین حکومت و دولت خواهد بود. اما نه کوتاه و زودگذر بلکه ابتدا حضرت مهدی(ع) خود حکومت می‌کند و بعد از یک عمر طبیعی، رحلت می‌کند، ولی حکومت را امامان دیگر ـ که زنده شده و به دنیا برگشته‌اند ـ ادامه می‌دهند و مردم از نعمت حکومت امام معصوم سالیان طولانی استفاده می‌کنند.
البته ممکن است این فکر از یک روایت ایجاد شده باشد؛ زیرا احادیث متعددی از پیامبر(ص) وارد شده که می‌فرماید: «حتی اگر یک روز هم از عمر دنیا باقی باشد، خداوند آن روز را به قدری طولانی می‌کند که امام زمان ظهور کند».
باید دقت کرد که روایت حالت تاکید و حتمی بودن ظهور را می‌رساند؛ یعنی، مطمئن باشید که ظهور واقع می‌شود، نه اینکه واقعاً یک روز قیام می‌کند و بعد در همان روز قیامت می‌شود!! این کار حکیمانه‌ای نیست که هزاران سال انتظار همه پیامبران در یک روز 24 ساعته تمام شود.
بنابراین حضرت بعد از ظهور سال‌ها بین مردم زندگی و آنان را هدایت و راهنمایی می‌کند. مردم نیز تحت تعلیم امام، به مراتب بالای بندگی و انسانیت نائل می‌شوند.

پرسش: اگر حضرت شیطان را بکشند پس خیر و شر وجود ندارد و همه بهشتی می شوند چطور ؟

پاسخ: اجر و پاداش انسانهایی که در دوران قبل از ظهور زندگی میکنند و دین خود را نگه داشتهاند و تسلیم وسوسههای شیطان نشدهاند، از مردمانی که در دوران ظهور زندگی خواهند کرد و تحت حاکمیت عدل الهی روزگار سپری میکنند، بیشتر و بالاتر است. در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که عبادت به همراه خوف و در دولت باطل، مانند عبادت در حالت امن و دولت حق نیست. بدانید که هر یک از شما که نماز فریضه را فرادا و پنهان از دشمن و در وقت بخواند(وقتی که علنی و با جماعت امکان ندارد) خدا، برای او ثواب بیست و پنج نماز واجب بنویسد و کسی که نماز مستحبی را در وقتاش به درستی بخواند، خداوند برای او ثواب ده نماز مستحبی بنویسد و فردی که کار نیک و حسنهای انجام دهد خداوند ثواب بیست عمل حسنه برای او بنویسد و هر کس نیکوتر انجام دهد، خداوند ثواب را مضاعف میکند. سپس حضرت در علت این پاداش میگوید: "شما، صابر همراه با امام و منتظر دولت حق هستید، بر امام و بر جانهای خود از شر حاکمان ظلم در هراسید، حق شما در دست ظالمان است و شما را از آن منع میکنند، و شما را در تنگی و طلب معاش قرار دادهاند، در حالی که بر دین و عبادت و اطاعت از امام و ترس از دشمن خود صابر هستید. از این رو خداوند اعمال شما را چند برابر میکند. پس بر شما گوارا باد". سپس حضرت در پایان حدیث میفرمایند: "به خدا سوگند! هر یک از شما به این حال بمیرد، نزد خداوند افضل است از بسیاری که در بدر و احد حضور داشتند".(بحار، ج52، ص127 ح20).
و در روایات متعدد انسان منتظر مانند فردی شمرده شده است که در رکاب پیامبر به شهادت رسیده است.(بحار ج52، ص126، ح19)
به علاوه هر چند طبق این روایت، شیطان کشته میشود و مردم در زمان ظهور از شر وسوسهها و فریبهای او در امان خواهند ماند، ولی باز هم انسان دارای حق انتخاب و اختیار است، پس باز هم امکان خطا و اشتباه برای او هست. به عبارت دیگر، نفس درونی و وسوسههای او، آدمی را رها نمیکند.
همچنین چون دنیا محل ابتلا و امتحان است و مردم دوران ظهور نیز امتحان میشوند، امتحان آنان در مقطعی دیگر و به صورت دیگر و شاید مشکلتر انجام شود. به عنوام مثال، دانش آموزی که در مقطع دبستان امتحان میدهد، در حد و اندازه علمی و توان فکری از او آزمون گرفته میشود و وقتی به مقطع راهنمایی و دبیرستان وارد میشود، با توجه به رشد علمی و فکری امتحان سختتری را باید پشت سر بگذارد.
همین فرد، وقتی وارد دانشگاه شد، باز باید امتحان بدهد و حتی ممکن است امتحان او به جای ده سؤال، فقط یک سؤال باشد و به او اجازه استفاده از کتب نیز داده شود، ولی روشن است که امتحان او، بسیار سخت تر است و بخشش و ارفاق استاد نسبت به او کمتر میشود. اگر دانش آموز ابتدایی بشنود در دانشگاه چنین امتحانی میگیرند، آن را شاید نوعی ظلم بداند و بگوید: "چگونه است من که مقدار علم کمتری دارم باید سؤالات بیشتری را آن هم به صورت حفظی پاسخ دهم، ولی دانشجو هم سؤالات کمتری دارد و هم حق استفاده از کتاب برای او است". ولی فردی که به همه دورههای تحصیلی اشراف دارد، در مییابد که کلام این دانش آموز صحیح نیست.
دروان ظهور نیز چنین است. هر چند امتیازاتی بی نظیر و بی بدیل دارد، ولی امتحانات خاص خود را نیز دارد. قرآن کریم در مورد زنان پیامبر میگوید: ای همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکاری مرتکب شد، عذاب او دو چندان است(احزاب/30) یعنی انتساب شما به پیامبر به شما ویژگی و امتیازی داده است که اگر تقوا پیشه کنید، مانند دیگر زنان نیستید(بلکه ممتازتر هستید) و اگر خطایی مرتکب شوید نیز از دیگران بیشتر در عذاب هستید".(احزاب/30-32)
با توجه به دو نکته فوق، روشن میشود که خداوند در همه حال نسبت به بندگان عدالت را مراعات میکند.

پرسش: امام صادق (ع) فرموده اند : در زمان ظهور چندین علم دیگر که انسان آنها را تا آن رمان فرا نگرفته است آشکار می شود ، این چه سودی دارد و آیا این فرموده صحیح است یا نه

پاسخ: امام صادق(ع) می فرماید: «العلم سبعة و عشرون حرفا فجمیع ما جاءت به الرسل حرفان فلم یعرف الناس حتی الیوم غیر الحرفین فاذا قام القائم اخرج الخمسة و العشرین حرفاً فبثها فی الناس و ضم الیها الحرفین حتی یبثها سبعة و عشرین حرفا»؛«علم 27 حرف است و تمام آنچه پیامبران آورده‌اند، دو حرف است و مردم تا امروز جز این دو حرف را نمی‌دانند و زمانی که قائم قیام کند 25 حرف را خارج می‌کند و بین مردم منتشر می‌سازد و آن دو حرف را نیز به آنها ضمیمه می‌کند تا 27 حرف را پخش کند».(بصائر الدرجات، ص117).
بنابراین روایت؛ در زمان ظهور، علم پیشرف فراوانی خواهد کرد؛ اما اینکه این علم چه سودی دارد؛ طبیعی است که هر سود و رفاه و پیشرفت مادی و معنوی که نصیب انسان می‌شود بر پایه علم و آگاهی استوار است. بنابراین مقدمه تمام وعده‌های نیکی که برای دوران ظهور داده شده، پیشرفت علم است. تا زمانی که بالا برود، معنویت و عدالت و امنیت قابل اجرا نخواهد بود. البته بعضی آنها را از نوع علم تجربی می‌دانند و معتقدند: منظور پیشرفت پزشکی، کشاورزی، فصانوردی و ... است و بعضی آن را علوم الهی و نحوه تقرب و نزدیک شدن به خدا می‌دانند؛ یعنی، مردم در زمان حضرت می‌آموزند چگونه بنده واقعی گردند و در اثر پیشرفت معنوی قادر به هر کاری می‌شوند(مانند عارفان حقیقی در زمان ما). به هر حال سود علم چیز مخفی نیست که احتیاج به توضیح داشته باشد .

پرسش: با ظهور حضرت مهدی (عج) جهان دچار چه تغییر و تحولاتی خواهد شد؟

پاسخ: مقدمه: هدف از آفرینش مجموعه بزرگ هستی، کمال و نزدیکی هر چه بیشتر انسان‌ به منبع همه کمالات یعنی خداوند می‌باشد و نیل به این آرمان بزرگ نیازمند ابزار و وسایلی است که حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) در پی فراهم آوردن اسباب تقرب به سوی خداوند متعال و برداشتن موانع از این مسیر است.
و با توجه به اینکه انسان موجودی است ترکیب یافته از جسم و جان، بنابراین رسیدن به کمال لازمه، همان عدالت است که ضامن سلامت رشد انسان در سیر مادی و معنوی است و اهداف حکومت حضرت مهدی(ع) نیز در دو محور رشد معنوی و اجرای عدالت و گسترش آن قابل طرح است.
امام حسین(ع) می‌فرمایند: اگر از دنیا جز یک روز باقی نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانی کند تا مردی از فرزندان من قیام کند و زمین را از عدل و داد پر کند پس از آنکه از ستم آکنده شده باشد. این چنین از پیامبر اکرم(ص) شنیدم.
امام کاظم(ع) در تفسیر آیه شریفه: « اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَدْ بَیَّنَّا لَکُمُ الْآیاتِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ»(حدید/17) فرموده‌اند: مقصود این نیست که زمین را از باران زنده می‌کند بلکه خداوند مردانی را بر می‌انگیزد که عدالت را زنده می‌کنند پس به سبب جان گرفتن عدل در جامعه، زمین زنده می‌شود.
اما با توجه به روایات فراوانی که درباره دوران حکومت حضرت مهدی(ع) موجود است، برنامه‌های حکومتی حضرت را در سه محور می‌توان خلاصه کرد:
1. برنامه فرهنگی 2. برنامه اقتصادی؛ 3. برنامه‌های اجتماعی.
1. برنامه فرهنگی:
در انجام برنامه فرهنگی، مهمترین محوری این برنامه عبارتند از:
الف. احیای کتاب و سنت:
امام علی(ع) می‌فرمایند: در روزگاری که هوای نفس حکومت می‌کند(امام مهدی(ع) ظهور می‌کند) و هدایت و رستگاری را جایگزین هوای نفس می‌سازد و در عصری که نظر اشخاص بر قرآن مقدم شده، افکار را متوجه قرآن می‌گرداند و آن را حاکم بر جامعه می‌سازد.
ب. گسترش معرفت و اخلاق:
امام باقر(ع) می‌فرماید: زمانی که قائم ما قیام می‌کند دست خود را بر سر بندگان خواهد نهاد و عقل‌های ایشان را جمع کرده و اخلاق آنها را به کمال خواهد رساند.
ج. رشد دانش بشر به طور چشمگیر و بی سابقه:
امام باقر(ع) فرموده‌اند: در زمان امام مهدی(ع) به شما حکمت و دانش داده می‌شود تا آن جا که زن در درون خانه‌اش مطابق کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت(رفتار) می‌کند.
می‌دانیم که رفتار صحیح ریشه در علم و دانش گسترده دارد که این روایت شریف حکایت از آگاهی و شناخت عمیق از آیات قرآن و روایات اهلبیت(ع) دارد.
د. مبارزه با بدعت‌ها:
بدعت به معنای داخل کردن اندیشه و آرای شخصی در دین و دینداری است. آنچه از تمایلات شخصی و هواهای نفسانی وارد دین شده، حضرت مهدی(ع) با آن مبارزه می‌کنند.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: هیچ بدعتی را وا نگذارد مگر اینکه آن را از ریشه برکند و از هیچ سنتی (پیامبر) نمی‌گذرد مگر اینکه آن را برپا خواهد داشت.
2. برنامه‌های اقتصادی:
برنامه‌های اقتصادی در حکومت حضرت مهدی(ع) به صورت مطلوبی تدوین شده تا اولا امر تولید سامان یابد و از منابع طبیعی بهره بردای شود و ثانیا ثروت بدست آمده به شکل عادلانه بین همه طبقات توزیع گردد.
موارد اقتصادی دوران حاکمیت حضرت:
الف. بهره‌وری از منابع طبیعی:
در زمان حضرت مهدی(ع) و به برکت حکومت ایشان آسمان سخاوتمندانه می‌بارد و زمین بی دریغ ثمر می‌دهد.
امام علی(ع) فرمودند: و چون قائم ما قیام کند آسمان باران می‌ریزد و زمین گیاه بیرون می‌آورد.
امام باقر(ع) فرمودند: تمام گنج‌های زمین برای او آشکار می‌گردد.
ب. توزیع عادلانه ثروت:
از عوامل اقتصاد بیمار، انباشته شدن ثروت در نزد گروه خاصی است. در دوران حکومت عدل مهدوی اموال و ثروت بیت المال به طور مساوی بین مردم تقسیم می‌شود. امام باقر(ع) می‌فرمایند: وقتی قائم خاندان پیامبر قیام کند،(اموال را) به طور مساوی تقسیم می‌کند و در میان خلق به عدالت رفتار می‌کند.
و همچنین فرمودند: امام مهدی(ع) میان مردم به مساوات رفتار می‌کند به گونه‌ای که کسی پیدا نشود که نیازمند زکات باشد.
ج. عمران و آبادی:
در حکومت حضرت مهدی(ع) تولید و توزیع به گونه‌ای ساماندهی می‌شود که همه جا به نعمت و آبادانی می‌رسد.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: در تمام زمین هیچ ویرانه‌ای نمی‌ماند جز اینکه آباد می‌گردد.
3. برنامه‌های اجتماعی:
در حکومت عدالت گستر حضرت مهدی(ع) برنامه‌هایی بر اساس تعالیم قرآن و عترت(ع) اجرا می‌شود که به سبب اجرای آنها محیط زندگی زمینه‌ای برای رشد و تعالی افراد خواهد بود. در این زمینه روایات فراوانی رسیده است. که به پاره‌ای از آنها اشاره می‌کنیم.
الف. احیاء و گسترش امر به معروف و نهی از منکر:
در حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) فریضه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر به صورت گسترده به اجرا گذاشته خواهد شد.
امام باقر(ع) می‌فرمایند: مهدی(ع) و یاران او، امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.
ب. مبارزه با فساد و رذائل اخلاقی:
حضرت مهدی(ع) در عمل به مبارزه با فساد و تباهی و زشتی می‌پردازد، چنانچه در دعای شریف ندبه می‌خوانیم: «این قاطع حبائل الکذب و الافتراء این طامس آثار الزیغ و الاهواء ...؛ کجاست آن که ریسمان‌های دروغ و افتراء را ریشه کن خواهد کرد. کجاست آن که آثار گمراهی و هوای و هوس را نابود خواهد ساخت».
ج. عدالت قضایی:
اوست که قسط و عدل را در سطح جامعه حاکم می‌کند و همه عالم را پر از عدالت و دادگری می‌کند.
امام رضا(ع) فرمودند: وقتی او قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن گردد و آن حضرت ترازوی عدالت را در میان خلق نهد. پس (چنان عدالت را جاری کند که) هیچ کس بر دیگری ظلم و ستم روا ندارد.
مناسب است در پایان به یکی از تحولات چشمگیر زمان حضرت مهدی(ع) که همانا بهداشت طبیعت و بهداشت روان است اشاره‌ای گذرا داشته باشیم. زیرا یکی از مشکلات جامعه بیش از ظهور امام زمان(ع) وضع تأسف بار بهداشت طبیعت و روان است که در نتیجه بیماری‌های واگیر و مشکلات روانی زیادی جامعه بشریت را فرا می‌گیرد. بیماری‌‌هایی مانند جذام، طاعون، وبا، فلج، سکته، سرطان و صدها بیماری خطرناک دیگر. این اوضاع دلخراش و دردناک در اثر آلودگی محیط زیست و در نتیجه به کارگیری سلاح‌های شیمیایی. اتمی و میکربی پدید می‌آید.
امام سجاد(ع) در این باره می‌فرمایند: هنگامی که قائم(ع) ما قیام کند خداوند عزوجل بیماری و بلا را از شیعیان ما دور می‌سازد...
امام صادق(ع) می‌فرمایند: هنگامی که حضرت قائم(ع) قیام کند خداوند بیماری‌ها را از مؤمنان دور می‌سازد و تندرستی را به آنان باز می‌گرداند.
به امید روزی که بتوانیم آن دوران نورانی و سراسر معنوی را درک کنیم.